Mỗi buổi sáng, các giáo viên khối 7 đều có một bản danh sách khoảng 25 từ vựng được viết lên bảng, chúng tôi đều nhìn vào từ điển tra nghĩa rồi viết các từ đó xuống, sau đó nhiệm vụ của chúng tôi là viết mỗi từ 7 lần.
Thế đấy, giờ thì bạn đã biết. Các bài kiểm tra đều vào thứ 6 và chẳng có từ vựng nào ở trong danh sách đó cả. Ôi trời ơi. Cách học lỗi thời. Thực sự có hiệu quả không? Thú thực là tôi còn chẳng nhớ nổi 1 từ vựng nào sau khi học. Tất nhiên ở góc độ nào đó thì phương pháp này cũng có hiệu quả, nhưng chỉ khoảng 5% thôi.
Cóp nhặt định nghĩa từ những cuốn từ điển cũng chẳng phải là cách hay để học từ vựng. Khó mà có thể học từ vựng một cách thụ động. Đó chính là cách mà chúng ta vẫn thường học, cũng giống như các giáo viên, chúng ta thường rơi vào những cách thức này chứ hiếm khi giáo viên quay trở lại xem xét sinh viên và cố gắng tìm ra điều gì mới.
Sự thật là – mà thực ra là nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng – sinh viên cần tiếp xúc với một từ vựng theo nhiều cách và nhiều mặt trước khi họ thực sự hiểu từ đó và có thể ứng dụng được từ đó. Sinh viên chúng ta cũng cần phải học các TỪ VỰNG TRONG NGỮ CẢNH, chứ không phải một loạt danh sách các từ vựng đến rồi đi qua các tuần. Tất nhiên, cách chúng ta học từ vựng theo ngữ cảnh thì bằng cách ĐỌC và ĐỌC NHIỀU HƠN. (Đây cũng là lý do tại sao mỗi lớp học đều cần có một thư viện lớp học đầy những cuốn sách ở mọi lứa tuổi)
LỰA CHỌN TỪ VỰNG
À tất nhiên nhiều từ vựng thì đúng; nhưng chúng ta vẫn hay nói chúng ta có ít thời gian nhỉ? Khi lựa chọn loại từ vựng quan trọng để đưa vào chương trình hướng dẫn chúng ta không phải thực hiện điều đó độc lập. Một trong những lỗi lớn nhất mà chúng ta vẫn thực hiện trong quá trình giảng dạy từ vựng là LỰA CHỌN TỪ VỰNG CHO SINH VIÊN và KHÔNG NÓI CHO HỌ BIẾT VẤN ĐỀ Ở ĐÂU.
Trong năm đầu tiên giảng dạy của tôi, trước khi những học trò học lớp 10 của tôi học cuốn LORD OF THE FLIES, tôi đã đọc qua từng chương và lập danh sách các từ vựng của bài học mà TÔI NGHĨ HỌ SẼ PHẢI ĐỐI MẶT để rồi dạy trước cho họ.
Khi tôi nhìn vào những bản danh sách từ vựng dài nhoằng, đến tôi thậm chí còn cảm thấy HOẢNG SỢ. Vậy chính xác tôi sẽ dạy các từ vựng này thế nào, và bắt đầu phân bổ thời gian dành cho các kỹ năng khác mà chúng tôi cần phải làm. Thay vì mất thời gian vào đống từ vựng này, tôi đã để cho tụi nhỏ ĐỌC LƯỚT qua Chương đầu tiên và lựa chọn từ vựng của chính chúng.
Dưới đây là điều tôi đã làm khi tôi để sinh viên lựa chọn chính từ vựng của họ
- Hỏi một sinh viên VẼ RA bản đồ/ sơ đồ từ vựng chúng đã chọn và đưa ra bản đánh giá theo thứ tự
- Biết từ vựng
- Nhớ mang máng từ vựng
- Không biết gì về từ vựng này
Trước họ chuyển sang phần biểu đồ của mình, hãy đẩm bảo rằng bạn có thể nhấn mạnh rằng “vấn đề không nằm ở đúng hay sai”, mà là tụi nhỏ đang cung cấ cho bạn những hướng dẫn tiếp theo trong quá trình xây dựng từ vựng của chính lớp học đó.
Hãy đọc nhanh các từ vựng mà sinh viên – học sinh của bạn cung cấp và sử dụng chính kết quả đó vào đánh giá định lượng của bạn. Nguồn dữ liệu này sẽ giúp bạn biết học trò của bạn biết từ vựng nào, những từ vựng nào chúng HIỂU, và những từ vựng nào hoàn toàn là TỪ MỚI TIẾNG ANH.
Học trò của bạn sẽ đánh giá và nhận định từ vựng, sau đó mới đến lượt bạn – vị trí của một giáo viên
ĐÁNH GIÁ – PHÂN TÍCH TỪ VỰNG
Khi bạn cân nhắc từ vựng nào cần thiết trong quá trình hướng dẫn của bạn, hãy chuyển sang phần thực hành ứng dụng của ISABEL trong việc phân loại từ vựng theo 3 tầng/lớp dưới đây
LỚP THỨ 1: các từ vựng cơ bản không cần tập trung vào việc hướng dẫn (door, house, book)
LỚP THỨ 2: Những từ vựng thường xuyên xuất hiện, và thường xuyên có ý nghĩa riêng, sử dụng trong các ngữ cảnh học thuật (coincidence, reluctant, analysis)
LỚP THỨ 3: những từ vựng xuất hiện với tần suất thấp và yêu cầu 1 lĩnh vực chuyên biệt để nhớ được các từ vựng đó ( isotope, reconstruction, buddism)
Beck chia sẻ rằng sinh viên sẽ có được lợi ích nhất trong việc tập trung vào các từ vựng ở lớp thứ 2 (vì những từ vựng này xuất hiện với tần suất cao hơn những lớp từ thứ 3 và được sử dụng trong rất nhiều ngữ cảnh). Do vậy, khi bạn nhìn vào các biểu đồ phân tích mà sinh viên/học sinh đã tạo ra thì cũng nên nhớ rằng chúng sẽ xuất hiện nhiều vào lớp thứ 2. Cứ tiếp tục khả năng của bạn và và tiếp tục lựa chọn khả năng từ vựng chuyên ngành (lớp thứ 3) nhưng chỉ những từ vựng liên quan trực tiếp đến chương cuốn sách đang đọc, bài báo, mẩu chuyện ngắn hoặc bất cứ tài liệu nào bạn chuẩn bị đọc.
Giờ thì sinh viên và chính giáo viên nữa đã có danh sách từ vựng của chính lớp học đó. Và bây giờ mới là lúc giáo viên giảng dạy
(hết phần 1 – đón đọc phần 2: giáo viên sẽ giảng dạy theo mô hình TỪ VỰNG TAM GIÁC NHƯ THẾ NÀO)
Bạn có thể tham khảo các phần trong Series chia sẻ các bản dịch tại đây
Nguồn dịch: Edutopia.Org
Người dịch: Minh Trang (Tâm Nghiêm)