Đâu là cách tốt nhất để dạy ngôn ngữ?

Làm thế nào để học sinh tiếp thu ngôn ngữ một cách tốt nhất? Martin Williams nói chuyện với các học giả, giáo viên và những người nói nhiều ngôn ngữ để tìm hiểu về khoa học học ngôn ngữ

Alex Rawlings có ước mơ trở thành giáo viên dạy ngôn ngữ. Anh ấy đã dành tình yêu cho các thứ tiếng từ khi mới 8 tuổi và học tiếng Hy Lạp, tiếng Đức và sau đó là tiếng Hà Lan.

Hiện tại, là sinh viên tại Oxford, anh là sinh viên đa ngôn ngữ nhất tại Anh khi nói 11 thứ tiếng? Bí quyết của anh ấy là gì?

“Tôi nhớ khi nhìn thấy mọi người trên bãi biển Hy Lạp khi mình còn nhỏ và không thể nói chuyện với họ”, Alex nói. “Tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu có thể nói chuyện với bất cứ ai trên thế giới bằng ngôn ngữ của họ. Điều đó luôn luôn thường trực bên tôi”.

Sự nhiên tình như vậy rất hiếm: một báo cáo của Học viện Anh năm nay cho thấy sự thiếu hụt trong sự phát triển kỹ năng sử dụng ngoại ngữ. Ngày càng có nhiều học sinh không lựa chọn học ngoại ngữ ngoài giai đoạn bắt buộc – và chỉ có 9% học sinh đạt được trình độ GCSE của Pháp với trình độ A.

“Chúng ta đang thất bại trong việc truyền cảm hứng cho mọi người”, Alex nói. “Tôi có tập hợp cả những giáo viên tốt và chưa tốt – những người có cảm hứng nhất chỉ tập trung vào việc cho bạn sự tự tin để nói chuyện. Sau đó, tôi theo đuổi nó bên ngoài lớp học: Tôi sẽ xem phim, tìm ra những từ mới và đọc một vài điều gì đó”.

Giáo dục ngôn ngữ đã đi một chặng đường dài kể từ ngày phương pháp ngữ pháp – dịch thuật lặp đi lặp lại được coi là cách duy nhất để học.  phương pháp dịch thuật ngữ pháp lặp đi lặp lại được coi là cách duy nhất để học. Ngày nay, các phương pháp tiếp cận dựa trên nhiệm vụ được phổ biến rộng rãi trong các trường học của Anh, nhấn mạnh vào giao tiếp và sử dụng ngôn ngữ thực tế.

Đối với Christelle Bernard, một giáo viên tiếng Pháp và tiếng Tây Ban Nha tại trường Trung học St Gemma ở Belfast, những phương pháp giảng dạy này cho phép cô bỏ qua sách giáo khoa bất cứ khi nào có thể. “Bạn cần một chút ngữ pháp, nhưng cách tiếp cận của tôi là dựa trên chủ đề nhiều hơn cũng như dùng ngữ pháp ít nhất có thể”.

Nhiệm vụ giảng dạy của cô dựa trên những ý tưởng từ các bài học sử dụng máy vi tính, đến việc nghe nhìn và học tập về vận động. Cô giải thích: “Ví dụ, nếu tôi dạy về thú cưng, tôi sẽ mang những đồ chơi tới để áp dụng trong bài học”.

“Tôi hầu như không bao giờ sử dụng sách giáo khoa – tôi sử dụng Twitter nhiều hơn”, cô nói, miêu tả bài học nơi các học sinh thảo luận về các bài đăng bằng tiếng Pháp. “ICT cho phép họ cộng tác với người khác, vì vậy họ có thể làm việc cùng nhau, nhưng nó cho phép họ lựa chọn phương tiện truyền thông. Và bởi vì họ biết cách sử dụng máy tính, nó tạo ra một khu vực thoải mái, nơi họ có thể tập trung vào ngôn ngữ”.

Việc học dựa trên công việc thường liên quan đến khoảng cách thông tin: sinh viên có thể phải chia sẻ kiến thức để giao tiếp có hiệu quả hoặc tự tìm kiếm các quy tắc về ngôn ngữ trước khi áp dụng lại chúng. Đó là một cách tiếp cận được Huw Jarvis, một giảng viên cao cấp của Trường Nhân văn, Ngôn ngữ và Khoa học Xã hội của trường đại học Salford ủng hộ. Ông nói: “”Chúng tôi biết rằng mọi người học tốt hơn khi họ đấu tranh để giao tiếp – vì vậy, cần phải là cốt lõi của loại hình sự bày tỏ và phương pháp luận”.

“Mục đích chính của ngôn ngữ là giao tiếp – ngữ pháp rất quan trọng, nhưng có một bức tranh lớn hơn. Ngôn ngữ không còn được nhìn thấy như đã học thông qua các bài tập cơ học, nó được phát triển thông qua sự tương tác và sự thu hút của học sinh”.

Tuy nhiên, có một sự rủi ro khi tập trung quá nhiều vào các phương pháp giảng dạy ngôn ngữ dựa trên nhiệm vụ, theo Richard Hudson, giáo sư ngôn ngữ học tại Đại học College London. Ông giải thích: “Có một phản ứng mạnh mẽ đối với ngữ pháp – dịch thuật. Thay đó, có ý tưởng rằng bạn có thể tạo ngôn ngữ sẵn sàng cho học sinh có ít kiến thức học thuật hơn bằng cách tập trung vào giao tiếp”.

“Nhưng những gì đã xảy ra là họ loại bỏ được ngữ pháp và bản dịch. Đó là một trường hợp kinh điển của việc vứt bỏ một thứ quý giá trong đống lộn xộn cần vứt đi. Không công bằng khi để học sinh tự tạo ra những quy tắc ngôn ngữ”.

“Những gì chúng ta trông đợi giờ đây là giảng dạy mà vẫn có mục đích tạo ra các diễn giả ngôn ngữ thành thạo, và vẫn còn nhấn mạnh nhiều vào những tình huống thực tế, nhưng chú trọng nhiều hơn vào việc khiến trẻ hiểu được ngôn ngữ thực sự hoạt động như thế nào”.

Vậy có thể kết hợp các ý tưởng khác nhau trong phương pháp giảng dạy ngôn ngữ là bí quyết để học và dạy? Michael Erard nghiên cứu hyperpolyglots (đa ngôn ngữ) trong cuốn sách của mình: Babel No More và nói rằng họ đã sử dụng nhiều phương pháp khác nhau. Ông giải thích: “Họ sử dụng hỗn hợp, với trọng tâm là hoàn thành nhiệm vụ, cho dù đó là nhiệm vụ truyền thông hay các công việc dịch thuật”.

“Những gì gắn kết họ lại là họ đã biết làm thế nào để học, biết được cách làm sao để học tốt nhất, không có phương pháp thống nhất hay bí mật duy nhất mà bất cứ ai trong chúng ta có thể lặp lại.”

Luca Lampariello, một nhà tư vấn ngôn ngữ và siêu ngôn ngữ, người nói 12 thứ tiếng, nói: “Cách tốt nhất là phương pháp bạn thích”.

Ngôn ngữ không thể chạm, chúng chỉ có thể được học. Cách tốt nhất là để cho học sinh biết ngay rằng họ có trách nhiệm cho quá trình học tập của chính mình, và giáo viên chỉ là một người hướng dẫn phải động viên họ “.

Một nhà siêu ngữ khác, Richard Simcott, 36 tuổi, là một trong những người nói nhiều thứ tiếng nhất ở Anh: anh đã nghiên cứu hơn 30 ngôn ngữ và có thể giao tiếp bằng khoảng 20 thứ tiếng trong đó. Ông nói: “Sự quan tâm của tôi về ngôn ngữ bắt đầu ở độ tuổi rất trẻ”. “Tôi sẽ có xu hướng tìm một cuốn sách cho một ngôn ngữ phù hợp với tôi và sau đó tôi sẽ cố gắng tìm thêm tài liệu mà tôi quan tâm, như TV, DVD, âm nhạc và các trang web”.

“Rất nhiều học sinh thất bại trong việc nhìn thấy sự gắn kết, vì vậy chúng tôi chắc chắn sẽ cần phải tuyên truyền vào lớp học ngay từ bây giờ. Tôi rất thích thấy nhiều kế hoạch được thiết lập trong các lớp học ở các nhiều đất nước có thể liên kết để mang tới thực tế nói một ngôn ngữ cho trẻ em”.

Nhưng mặc dù Brits từ lâu đã nổi tiếng vì lười biếng khi học ngoại ngữ, vấn đề có thể phần nào nằm trong số giờ học của trẻ em được quy định. Giáo sư Hudson nói: “Chúng tôi chỉ cung cấp khoảng một nửa thời gian để giảng dạy ngôn ngữ như những gì họ làm ở các nước lục địa”.

Một báo cáo của Ủy ban Châu Âu vào năm 2011 liệt kê Vương quốc Anh ở thứ hạng chính trong số các ngôn ngữ được học ở mỗi quốc gia. Những chương trình cải cách giáo dục quốc gia sẽ được đưa ra vào năm tới, có thể giúp các ngoại ngữ được dạy từ năm bảy tuổi, nhưng con số cho thấy Anh Quốc có một chặng đường dài để bắt kịp với các nước châu Âu khác.

Trung bình, học sinh ở khắp châu Âu bắt đầu học ngôn ngữ từ khi 6 đến 9 tuổi, nhưng đối với nhiều trẻ thì nó bắt đầu thậm chí còn sớm hơn. Ở Bỉ, học tập bắt đầu khi còn ở giáo dục mầm non lúc 3 tuổi và bắt buộc cho đến năm 18. Và đối với trẻ em ở Tây Ban Nha, Ý và Na Uy, các lớp học ngôn ngữ bắt đầu từ sáu tuổi. Trong khi đó, ở Luxembourg, học sinh phải học lên đến bốn ngôn ngữ khi ở trung học.

Chistelle Bernard nói rằng. mặc dù các phương pháp giảng dạy ngôn ngữ ở lục địa châu Âu thường vẫn dựa trên ngữ pháp, thì việc nhận ra rằng ngôn ngữ sẽ hữu ích trong cuộc sống sau này giúp thúc đẩy học sinh. “Nếu chúng ta không giải quyết vấn đề nghề nghiệp của ngôn ngữ, nó dường như không liên quan gì đến trẻ em ở Anh”, cô nói.

Nhưng với tất cả sự cải tiến trong giảng dạy ngôn ngữ, việc giảng dạy ngoại ngữ ở Anh có thể bị cản trở bởi sự thiếu hiểu biết về tiếng mẹ đẻ của họ. Alex Rawlings nói: “Ở rất nhiều nước châu Âu, họ dành nhiều thời gian hơn để nghiên cứu ngữ pháp và cấu trúc trong ngôn ngữ riêng của mình – và họ làm điều đó từ khi còn rất nhỏ. Do đó, khi bắt đầu học ngoại ngữ, họ nhận thức được thuật ngữ và cách chúng được sử dụng”.

Prof Hudson đồng tình: “Động thái hướng tới giáo trình giao tiếp, giáo trình dựa trên nhiệm vụ bằng ngoại ngữ được thúc đẩy bởi thực tế là giáo viên không thể nói về ngữ pháp bởi vì nó đã ngừng giảng dạy trong các bài học tiếng Anh. Hai đối tượng được kết nối chặt chẽ”.