Có nhiều cách để thay đổi hệ thống giáo dục, ít nhất là nhiều hơn chúng ta nghĩ. Trường học không thực hiện việc thay đổi, không phải vì không có cách để thay đổi, mà vì họ chọn việc không thay đổi, họ không nhất thiết phải như thế, bởi họ hoàn toàn có thể thay đổi.

Những trường học tiên tiến đang xuất hiện khắp nơi và phá bỏ những khuôn mẫu cũ kĩ để học sinh có thể phát triển một cách trọn vẹn nhất. Những trường học này, giống như những nhà giáo tuyệt vời, luôn dám thay đổi vì học sinh của mình, mặc hoàn cảnh hay tài năng. Một hiệu trưởng có tài, có tầm nhìn với một năng lực dẫn dắt phù hợp hoàn toàn có thể đưa một ngôi trường “thất bại” trở thành một địa điểm hot về tính đổi mới và đặc trưng, và đem lại lợi ích cho xã hội và con người.

Trường tiểu học Orchard Gardens ở Roxbury, Massachusetts vào 10 năm trước đã từng là một “thất bại”, nói cho dễ đo đạc thì đây là một trong những ngôi trường rắc rối nhất ở bang. Ngôi trường này có 5 hiệu trưởng vào 7 năm đầu, sau mỗi kì học, 5% số giáo viên rời đi. Điểm số của học sinh ở trường này luôn nằm trong top 5% tệ nhất trong các trường tại Massachusetts. Học sinh ở đây ngỗ ngược và là điểm tập trung của các vấn đề bạo lực. Học sinh không được phép mang theo cặp sách vì họ lo rằng chúng sẽ giấu vũ khí trong đó và đem đến trường. Họ phải thuê đội ngũ nhân viên bảo vệ với chi phí rất đắt đỏ, $250,000 mỗi năm chỉ để đảm bảo rằng bọn trẻ sẽ không gây rối. Và đây mới chỉ là một ngôi trường TIỂU HỌC.

Andrew Bott, vị hiệu trưởng số 6, đến ngôi trường này vào năm 2010. Mọi người đã nói với ông ấy rằng việc trở thành hiệu trưởng của Orchard Gardens như việc chính tay giết chết nghề nghiệp của bản thân. Ông ấy biết về ngôi trường, về danh tiếng xấu của nó và thú nhận rằng khi mới đến, nó thực sự trông giống một nhà tù. Nhưng rồi ông ấy đã đưa ra một chính sách thay đổi lớn: loại bỏ hết nhân viên bảo vệ và thay vào đó ông bắt đầu đầu tư cho các chương trình mĩ thuật.

Ngôi trường này lọt vào danh sách 8 trường thực nghiệm cho kế hoạch lập bởi hiệp hội Nghệ thuật và Nhân văn PCAH của cựu tổng thống Obama. Trong hai năm sau đó, Bott thay thế gần như 80% số giáo viên trong trường và thay vào đó những giáo viên có chuyên môn nghệ thuật: những giáo viên tin vào tầm nhìn của trường hiện tại. “Đây mới là thứ đáng để đầu tư, hơn việc bỏ ra ¼ triệu đô cho 6 người chỉ để đuổi theo những đứa trả gây rắc rối ở trường.” Họ đưa ra một hệ thống giáo dục tốt hơn cho học sinh của mình, hỗ trợ từng cá nhân, kéo dài ngày học và dịch chuyển hệ thống số liệu từ điểm danh thành điểm số. Họ mua nhiều loại nhạc cụ, mời nghệ sĩ đến trường và giao lưu với học sinh, mở các workshop nghệ thuật sáng tạo cho giáo viên và cha mẹ học sinh. Các lớp học nghệ thuật đem đến cho học sinh những sự mới mẻ, không gian trường học tràn ngập với các tác phẩm của các em.

“Học sinh sẽ phát triển khi bạn thiết kế và xây dựng môi trường mà chúng muốn. Các chương trình nghệ thuật và thể thao giúp trường học trở nên thú vị hơn và đó là khi bạn thấy được sự thành công từ bọn trẻ.”

Ngôi trường này có hơn 800 học sinh, đa số đều được hưởng các suất ăn miễn phí hoặc được giảm chi phí. Một nửa số học sinh học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ 2, và 1/5 tham gia vào chương trình học đặc biệt. Vấn đề của một trường học không đến từ học sinh, chỉ là nó đang cần một sự cải tổ, một phương pháp giáo dục mới. Mở ra một chương trình học rộng hơn, nhiều tính nghệ thuật hơn sẽ thu hút nhiều học sinh hơn và giúp chúng đã kết quả cao hơn.

Những học sinh ở đây đang vấp phải những khó khăn trong hệ thống giáo dục cũ, và giờ như sống lại, tốt nghiệp với sự tự tin và tiềm năng vào những trường cao đẳng, đại học top đầu. Đối với nhiều người, việc loại bỏ hệ thống bảo vệ và thay bằng chương trình nghệ thuật là một ý tưởng thực sự điên dồ. Bott biết điều này, nhưng rồi cũng chứng minh được rằng, ý tưởng này bắt đầu từ việc hiểu người trẻ thực sự muốn gì và hiểu gì. Sự cải tổ này vẫn chưa phải là hoàn thiện, nhưng kết quả tạo ra thực sự đáng kể. Bott bây giờ đã không còn ở lại Orchard Gardens, nhưng ngôi trường này vẫn tiếp tục phát triển dưới sự lãnh đạo của hiệu trưởng mới.

Sự biến đổi của Orchard Gardens không cần phụ thuộc vào bất cứ bộ luật nào được đưa ra. Tất cả những gì nó cần là một người lãnh đạo với tầm nhìn vượt qua những thói quen cũ, để tóm lấy cơ hội để phát triển. Câu chuyện của Orchard Gardens là một minh chứng mạnh mẽ cho việc này: Vấn đề của một hệ thống giáo dục không đến từ học sinh, mà là chình từ bản thân hệ thống đó. Thay đổi hệ thống này theo một cách đủ đúng, những vấn đề sẽ tự động biến mất. Bởi có thể chính hệ thống giáo dục đã tạo ra vấn đề của nó.